Loading

Sorunuz Mu Var? Hemen Bizlerle İletişime Geçin: TIKLAYIN

Blog

Mobbing Nedir?

Mobbing Nedir?

Son 30 yılda artan neo liberal politikaların,özellikle daha fazla üretim ve daha fazla kazanç odaklı yaklaşımların etkisiyle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde artan mobbingi Türk Dil Kurumu “Bezdiri ” olarak nitelemiştir.Sebepleri ve sonuçları çok önemli etkilere sahip olan mobingi tek kelime ile ifade etmek elbette mümkün olsa da,mobbing  bundan daha geniş bir anlam ifade etmektedir.Zira psikolojik taciz veya psikolojik yıldırma olarak da ifade edebileceğimiz mobbingi okulda,sınıflarda,üniversitelerde,kamu ve özel sektör gibi daha sayamadığımız bir çok yaşam,eğitim ve çalışma alanlarında görmek mümkündür. Mobbingin neden olduğu sorunlara kabaca bir göz attıgımızda ,yetişmiş insan kaynakları gücünün verimsiz kullanılmasına , iş gücü kaybına neden olmakta,bilgi birikimlerinin gerektiği gibi kullanılamamasına ve bireysel yada toplumsal anlamda psikolojik hastalıkların baş göstermesine sebep olmaktadır. Mobbingden söz edilebilmesi için;

– Davranışların sistematik olması,makul bir süre devam etmesi,
– Bu davranışların birbiriyle bağlantılı olması;
– Bu davranışların mağdurun genel kişilik hakkını, onurunu veya sağlığını ihlal eden bir boyuta ulaşmış olması;
– Bu davranışların yıldırma, güçlük çıkarma ve ayırımcılığa hizmet etmesi gerekir.

Türk hukukundaki davalara konu olan mobbing vakıalarına bakıldığında(1)  mobbingin;
– Amir konumundaki kişinin mağduru nedensiz yere işini yapmamakla suçlaması,
– Mağdurun yetersiz olarak değerlendirilip aşağılanması,
– En basit olaylarda dahi yazılı savunma istenerek taciz edilmesi,
– İşverenin kişisel nedenlerle birlikte çalışmak istemediği işçiyi psikolojik olarak yıpratıp onu işten ayrılmaya zorlaması gibi davranış biçimlerinde kendini gösterdiğini söylemek mümkündür.(2)

Mobbingle Müdadelede mevzuatımız;

Hukuk sistemimizde mobbingi düzenleyen bağımsız bir kanunumuz olmamakla birlikte,Anayasa ,İş kanunu,İş sağlığı ve güvenliği kanunu, Borçlar Kanunu,Medeni kanun , Ceza Kanunu,Devlet memurları kanunu gibi Anayasa ve kanunlarımız içerisinde düzenlenmiş hükümler görmek mümkündür,bunları şu şekilde ifade etme mümkündür,

  • Anayasamızın Başlangıç kısmı :Her Türk vatandaşının bu Anayasadaki temel hak ve hürriyetlerden eşitlik ve sosyal adalet gereklerince yararlanarak milli kültür, medeniyet ve hukuk düzeni içinde onurlu bir hayat sürdürme ve maddi ve manevi varlığını bu yönde geliştirme hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu;
  • İş kanunu Madde 5 hükmü,
  • İş sağlığı ve güvenliği kanunu,madde 4 hükmü,
  • Türk Borçlar Kanunu 417. maddesi,
  • Türk Medeni Kanunu 24 ve 25. maddeleri ,
  • Türk Ceza Kanunu :84,105,106,123, 125 maddeleri,
  • Devlet memurları kanunu madde 10.

Mobbing vakalarınında hiyerarşik olarak üstten alta doğru baskının vuku bulduğunu görmek mümkündür. Mobbing vakıalarında genellikle öncelikle kurum içi yolların tüketilmesi önerilmekteyse de bunun praktikte bir çözüm sunmadığı bilinen bir geçektir.O sebeple tavsiyemiz yine kurum içi şikayet yollarının denenmesinden başlamak olsa da mobbing ile ilgili diğer bağımsız kuruluş,yapı,adli ve idari mercilere şikayet ve başvuru yolları da denenmelidir.

Mobbingle mücadelede başvurulabilecek mekanizma ve kurumlar

Ülkemizde bu sebeple kurulmuş olan mercileri şu şekilde saymak mümkündür;

İnsan Hakları ve eşitlik kurumu,

Kamu denetçiliği ve ombudsmanlık kurumu,

Çalışma ve iş kurumları kurumları ilgili birimleri,

Mobbingle mücadele derneği,

Mobbing eğitim,yardım ve araştırma derneği,

Anayasa mahkemesi,

Adli ve idari mahkemeler

Alo 170 hattı,

TBMM

CİMER

Çözüm önerileri

Son olarak insanı yaşat ki devlet yaşaşın mantığı çerçevesinde Mobbing’in önlenmesi için tespit ettiğimiz bir takım çözüm önerilerini şöyle sıralamak mümkündür;

Kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda hizmet içi eğitimler kapsamında  mobbing farkındalık eğitimi verilmelidir,

Psikolojik tacize hapis ve disiplin cezası getirilmelidir,

Mobbing iş kazası ve meslek hastalıkları kapsamına alınmalıdır,

İş güvenliği eğitimlerinin kapsamına mobbing eğitimi de alınmalıdır,

Toplu sözleşmelere mobbing’e karşı alınabilecek önlem ve çözümler konulmalıdır,

İşletme,kurum ve kuruluş içerisinde mobbing şikayetlerini objektif olarak değerlendirecek mekanizmalar kurulmalıdır,

Somut verilere dayanmayan mobbing şikayetlerinin önlenmesi ve denetimi için mekanizmalar oluşturulmalıdır,

Mobbing araştırmaları akademik olarak teşvik edilmeli ve bu araştırmaları yapan akademisyenlere maddi destekler sağlanmalıdır,

Dünyadaki iyi uygulamalar kapsamlı olarak irdelenmeli ve iç mevzuatımıza aktarılmalı,müstakil bir mobbing kanunu çıkarılmalıdır.

Her türlü atama liyakat ve yetkinlik kriterlerine göre yapılmalıdır,

İş tanımları,liyakat ve terfi kriterleri objektif olarak ortaya konulmalıdır,

Yöneticiler insan yönetimi konusunda kapsamlı eğitimden geçirilmelidir,

İdareciler, Bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmelidir,

İşe alımlarda ve 5 yılda bir mobbing hakkında eğitimler düzenlenmelidir,

Sözleşmeli istihdam modelinden güvenceli istihdam modeline geçilmelidir,

Şikayetler İnsan hakları ve eşitlik kurumunca hızlı ve şeffaf olarak neticelendirilmelidir,

Mobbing uygulamayan yöneticilere terfi ve ödül sistemi getirilmelidir,

Yargı kararları etkin şeklide uygulanmalıdır,

Mobbingle mücadele derneklerinin sayısının artırılması ve aralarında işbirliği yapılması teşvik edilmelidir.

Sonuç:

Mobbing nedenleri kapsamlı ve karmaşıktır,bu sebeple tek bir nedenle açıklanması mümkün değildir. Mobbing temelde insan onuru,hak ve özgürlükleri ile ilgilidir,zira bu sebeple her yıl onlarca insan intihar etmekte yada psikolojik nedenlerle tedavi almaktadır.İş yerinde mutsuz olan bir insanın evinde ve toplum içerisinde mutlu olması düşünülemez.Yapılan çalışmalar mobbing sonucunda oluşan ruh haletinin savaştan dönen yada tacize uğrayan bir insanın ruh durumuyla aynı olduğunu göstermiştir.Bu sebeple ülkemizde ivedi olarak müstakil bir kanunun hazırlanması bir zorunluluk halini almıştır.

(1) Yargıtay 9. HD, E.2007/9154-K.2008/13307;E.2008/3122-K.2008/4922; Yargıtay 4.
HD, .E.2007/3114- K.2008/3142.
(2) Ergin, CHD, 2009, s. 194.

Prev post
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
24 Kasım 2024
Next post
Kefillikte Eşin Rızası Aranır Mı?
24 Kasım 2024
Hakkımızda

Avukatlık Büromuz Malatya merkezli olarak hizmet sunmakta olup, Malatya ve çevre illerinde de çalışmalarımızı yürütmekteyiz.

İletişime Geçin
İsmetiye Mh. Sütçü İmam Sk. Danışmanlar İş Merkezi No:2 K:3 D:14 Battalgazi/Malatya
Call Now Button